Bij de ortho in de wachtkamer
In de warme wachtkamer van de ortho. Een kale ruimte, een grote tafel met tien stoelen. Het ruikt een beetje gek, een vreemde ortho-lucht. Een balie met twee vrouwen in blauw uniform. Een van hen praat met een client door de telefoon, op besliste toon.
Een huppelig en beweeglijk meisje van een jaar of zes komt binnen aan de hand van haar moeder. “Wat ben jij toch altijd irritant als je iets spannend vindt. Bah!” Zo hoor ik haar op boze toon tegen haar dochter zeggen. Ik kijk mijn eigen dochter even aan. Die is dertien en snapt veel beter wat er aan de hand is. Ook zenuwachtig, ze trilt met haar voet. Ik glimlach bemoedigend.
Het kleine meisje mag op schoot bij haar moeder. Ze zucht tevreden. En ik merk dat ik opgelucht ben, er verdwijnt wat spanning uit mijn buik. Maar het meisje mag nog steeds niet bewegen, haar zenuwen uiten. Moeder geeft haar een mobiel, het meisje zinkt weg in het een of andere spelletje.
Ontwikkelingstrauma
Dit voorbeeld, uit het leven gegrepen, laat maar weer eens zien hoe wij als kind dingen leren van onze ouders. Het meisje uit het voorbeeld zal misschien (als het vaker gebeurt) zoiets leren als: ‘Ik mag mijn angst niet uiten; mijn angst houd ik binnen.’
Als dit soort kleine dingetjes steeds terugkomen in je jeugd, ga jij je onbewust aanpassen aan de omstandigheden, aan de relatie met je ouder(s) (verzorger(s)). Je ontwikkelt overlevingsmechanismen en identificaties. Onbewust kun je bijvoorbeeld gaan denken: ik voel mezelf tot last/ ik hoor er niet bij/ ik schaam me dat ik besta/ ik ben er trots op dat ik niet emotioneel ben/ ik mag niet voelen/ etc.
Dit geldt niet alleen voor dit meisje in de wachtkamer bij de ortho, maar dit geldt voor ieder mens. Ook voor jou. We hebben het allemaal: ontwikkelingstrauma. Velen van ons functioneren prima en hebben er absoluut geen last van. Ik weet zeker dat dit geldt voor een aantal van jullie, lezers van mijn nieuwsbrief. Ik weet ook dat sommigen van jullie wel een of ander overlevingsmechanisme hebben waar je wellicht van af zou willen…
Maar ja…
Ach, wat heb jij nou te klagen?
Ach, we houden daarom zo ontzettend veel in. We houden zoveel in onszelf tegen. Ik weet niet of jij dat ook herkent, maar voor mij gold dat lange tijd zeker. Ik wilde me gewoon niet rot voelen. Niet die angst, eenzaamheid, niet dat verdriet, noch die boosheid. Mijn hoofd draaide overuren: ik heb ook eigenlijk helemaal geen recht op dit gevoel.
Andere mensen, die mogen pas echt verdrietig zijn. Mijn schoonmoeder verloor haar man: dat is pas echt erg. Een mevrouw in ons dorp verloor voor de tweede keer een geliefde: dat is verdriet. Een vriend van ons kreeg kanker en mede-ouders op de basisschool van mijn kinderen verloren een dochter aan een hersentumor. Maar ik… wat heb ik nou te klagen?
Misschien ken je Edith Eva Eger, Amerikaans psycholoog. Zij is overlevende van de Holocaust en gespecialiseerd in de behandeling van posttraumatische stressstoornis. Ze schrijft in haar boek De Keuze: “Wanneer we onze waarheden en verhalen dwingen om zich te verstoppen, kunnen de geheimen hun eigen trauma, hun eigen gevangenis worden.” Dit geldt niet alleen voor onze waarheden en onze verhalen, maar zeker ook voor onze pure en zuivere gevoelens. Ook de gevoelens die horen bij ons eigen donker, die kunnen onze eigen gevangenis worden, zoals Eger zegt.
Twee redenen om het donker niet in te houden
Er zijn wat mij betreft zeker twee redenen waarom het niet raadzaam is om je eigen donker in te houden, in te slikken. Ten eerste: wat een energie kost het om jezelf in te houden! Om het verdriet weg te redeneren, om te vluchten in je hoofd. Om je eigen donker uit de weg te gaan. Het kost zo verschrikkelijk veel energie. Het kan een poos goed gaan, misschien zelfs jaren, maar ergens komt er een moment dat je gaat beseffen dat het zo niet langer gaat. Wellicht gaat je lijf protesteren, krijg je last van stress, overspannenheid, of gebeurt er iets anders waardoor je weet: dit inhouden kost me te veel energie. Dat is die gevangenis waar Eger het over heeft.
Ten tweede kan het meer kosten dan alleen energie. Ook dit heb ik door schade en schande moeten leren en ervaren. Het in- en tegenhouden van je donker, betekent automatisch dat je ook jouw licht niet helemaal 100% beleven kunt. Vergelijk je donker en licht maar eens met de bewegende klepel van een ouderwetse klok: Als de klepel niet zo ver uitslaat naar de ene kant, slaat hij ook niet ver uit naar de andere kant. En daarmee onthoud je jezelf dus automatisch ook: plezier, lachen, vreugde, enthousiasme, liefde, geluk en noem maar op. Je onthoudt jezelf het licht. Ook dat is een aspect van de gevangenis die Eger noemt.
Laat de levensstroom toe in jezelf
Hylke Bonnema verwoordt de stroom van donker naar licht, deze levensstroom, als volgt in zijn boek Het nieuwe opstellen: “Deze levendige, creatieve, bezielde levensstroom stroomt in ons lichaam. Het gaat erom dat we die stroom in ons leven toelaten, in volle overgave.” En ook schrijft hij: “Door de donkerte, de schaduwkant een plek te geven maak je ruimte voor het licht en de liefde in jezelf en een ander. In het donker kun je elkaar ook ontmoeten.”
Hoe je die levensstroom toelaat?
Mijn antwoord zal je niets verbazen: ZINGEN! Ik weet heus dat er talloze heerlijke manieren zijn om jouw levensstroom toe te laten. Sommige mensen tekenen, breien, wandelen, fietsen naar hartenlust. Maar als je het aan mij vraagt, zeg ik:
• Zucht.
• Op welke plek in jouw lijf ervaar je (de blokkade/ de onrust, angst, verdriet/ spanning)
• Adem er naar toe en laat het gevoel toe.
• Geef er op je uitademing rustig klank aan. Geef geluid
• Jouw eigen trilling. Hoe het klinkt doet er niet toe, het lied is echt.
• Laat het toe, de angst, de boosheid, het verdriet.
• En geef er geluid aan.
• En als het even kan: geniet!
Zing scheuren in jouw donker
Zing door de kieren van het donker in jou, zing er scheuren in. Door de scheuren en kieren in jouw donker, kan jouw Licht tevoorschijn komen. Daar is het al: jouw Licht. Ervaar de ruimte in jezelf als jij het donker toelaat. Ervaar de vrijheid en Leef. Leef jouw écht en compleet Leven, met hoofdletter L. Ik ben compleet mens als ik het licht en het donker tegelijkertijd in mezelf voel en meeneem.
Tegen het meisje en haar moeder in de warme wachtkamer bij de ortho had ik willen zeggen: voel die zenuwen maar. Tril maar met je been, ren maar even een en weer door de wachtkamer en giechel hardop om jezelf. Gooi het er maar uit. Het is nou eenmaal een ongemakkelijk gevoel, maar voel het maar.
Wat is leven in een wereld zonder donker? Het lijkt ontzettend aantrekkelijk, maar: zonder donker ook geen licht. Zonder oorlog geen vrede. Zonder crises geen loutering. En zo eindigt dit blog. Ja, met deze dooddoeners. Want: zonder dooddoeners geen wijsheid.
—————————————————————————————————————
Ook de scheuren in jouw donker zingen? Welkom! Als stembevrijder en opsteller heb ik net even een andere aanpak dan reguliere coaches. Je kunt bij mij terecht voor een traject of een losse sessie. Of je komt gratis en vrijblijvend een keertje theedrinken. Welkom.
Bel of mail, of stuur een appje:
judith@hartlichtenleven.nl
06 199 79 101
Of klik HIER
